Mới đây, HĐND TP. Hà Nội đã thông qua Nghị quyết về biện pháp đẩy nhanh tiến độ đầu tư, tập trung xử lý các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai trên địa bàn Hà Nội.
Hàng ngàn hécta đất dự án chậm tiến độ, chậm triển khai
Các đại biểu HĐND cho rằng, việc ban hành Nghị quyết vào thời điểm này là cần thiết để thúc đẩy các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai bởi số lượng các dự án chậm triển khai, chưa bảo đảm hiệu quả sử dụng đất là vấn đề hiện còn nhức nhối.
Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Bùi Duy Cường, đối với các dự án chưa được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, qua rà soát, kiểm tra 135 dự án cho thấy:
Thành phố có 11 dự án đang triển khai theo tiến độ đã được phê duyệt, phê duyệt; 12 dự án đề nghị loại bỏ khỏi danh sách do trùng lặp, nhà đầu tư đề xuất điều chỉnh, nghiên cứu khi chưa có ý kiến của UBND Thành phố; 38 dự án đã chấm dứt hoạt động dự án theo quy định; có 74 dự án đã được UBND Thành phố giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục kiểm tra, rà soát, đề xuất xử lý.
Đối với các Dự án đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, qua rà soát, kiểm tra 404 dự án cho thấy:
Có 96 dự án với diện tích trên 290 ha đất, sau thanh tra chủ đầu tư đã chủ động khắc phục các tồn tại đề nghị đưa ra khỏi danh sách các dự án chậm tiến độ, dự án chậm triển khai; có 29 dự án với tổng diện tích trên 1.800 ha đất, kiến nghị trình UBND Thành phố thu hồi đất, bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất.
Ngoài ra, có 60 dự án với tổng diện tích 95 ha đất chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng, UBND Thành phố quyết định gia hạn sử dụng đất 24 tháng (Chủ đầu tư phải nộp thêm cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian gia hạn 24 tháng). UBND Thành phố đã xác định số tiền tương ứng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với thời gian gia hạn 24 tháng với tổng số tiền trên 209 tỷ đồng.
Trong nhóm dự án này còn có 63 dự án với tổng diện tích trên 1.420 ha đất chậm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng; 20 dự án với tổng diện tích trên 92 ha đất, chậm hoàn thành việc thực hiện nghĩa vụ tài chính; 136 dự án có các vi phạm khác, đã kiến nghị và đề xuất các biện pháp xử lý cụ thể tại kết luận thanh tra đối với từng dự án...
Các Sở, ngành, địa phương đã rà soát, tập trung xây dựng kế hoạch, tổ chức nhiều đoàn thanh tra, hậu kiểm liên ngành và kết luận đối với từng dự án; trong quá trình thực hiện tiếp tục chủ động, tập trung hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các chủ đầu tư nhằm khắc phục vi phạm đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Theo ông Bùi Duy Cường, kết quả thực hiện đã có tác động tích cực, trước hết là các chủ đầu tư đã chủ động hoàn thiện các thủ tục đầu tư, tập trung nguồn lực, khắc phục khó khăn, đẩy nhanh tiến độ đưa đất vào sử dụng, thực hiện dự án đầu tư; nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước theo quy định.
Một số nhà đầu tư có biểu hiện giữ đất
Bên cạnh những kết quả nói trên, công tác quản lý các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất và việc triển khai kiểm tra, xử lý các dự án chậm tiến độ, chậm triển khai trên địa bàn Thành phố còn có những tồn tại. Tình hình vi phạm về đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án trên địa bàn Thành phố vẫn còn.
Cụ thể, việc lấn, chiếm, để hoang hóa, sử dụng sai mục đích, lãng phí, cho thuê lại đất sai quy định vẫn còn xảy ra một số địa phương.
Đánh giá của UBND TP. Hà Nội cũng cho thấy, còn nhiều dự án chậm tiến độ, chậm triển khai, một số dự án vi phạm pháp luật về đầu tư, quy hoạch, đất đai, thuế, xây dựng đã được rà soát, kiểm tra và đề xuất các biện pháp xử lý nhưng vẫn còn tình trạng vi phạm kéo dài không được xử lý dứt điểm, không đưa đất vào sử dụng.
Một số nhà đầu tư có biểu hiện giữ đất, không thực hiện các thủ tục để triển khai. Một số dự án phát triển nhà ở thương mại, xây dựng đô thị mới đã thực hiện huy động vốn từ các đối tác tham gia hoặc từ người mua nhà nhưng chậm triển khai, không bàn giao nhà đúng tiến độ cam kết dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, gây bức xúc trong nhân dân.
Ngoài ra, công tác phối hợp của các Sở, ngành, địa phương trong việc theo dõi, báo cáo tiến độ thực hiện dự án của Chủ đầu tư chưa được kịp thời, thiếu đồng bộ. Công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm các dự án đầu tư đã được chú trọng thực hiện và phát hiện nhiều trường hợp vi phạm nhưng kết quả xử lý đối với các chủ đầu tư, các dự án vi phạm còn chưa quyết liệt, chưa đáp ứng yêu cầu.
Đối với nguyên nhân chủ quan, UBND TP. Hà Nội nhận định, việc phân công, phân cấp theo thẩm quyền giữa các cấp, các ngành của Thành phố để xử lý dứt điểm các vi phạm còn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Việc quản lý, đôn đốc nhà đầu tư thực hiện dự án theo tiến độ đã được phê duyệt còn thiếu chủ động; việc hướng dẫn, đôn đốc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh quy hoạch đối với các dự án phải điều chỉnh quy hoạch chi tiết để phù hợp với quy hoạch phân khu của một số dự án còn chậm, trả lời chưa rõ, chưa dứt điểm ngay khi nhận được văn bản đề nghị của Chủ đầu tư về điều chỉnh quy hoạch.
Đối với các Chủ đầu tư, có việc nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân bị xử lý còn hạn chế; một số chủ đầu tư năng lực tài chính, kinh nghiệm hạn chế, không đủ khả năng để thực hiện dự án đầu tư. Nhiều Chủ đầu tư không chấp hành chế độ báo cáo giám sát đầu tư; không phối hợp với chính quyền địa phương để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.
Kiên quyết xử lý
Để thúc đẩy các dự án chậm triển khai, UBND TP. Hà Nội đã đưa các giải pháp khắc phục, trong đó sẽ xử lý kiên quyết, dứt điểm đối với các dự án chậm thực hiện đầu tư, chậm đưa đất vào sử dụng còn tồn đọng; các trường hợp cố ý chây ì, tiếp tục vi phạm thì kiên quyết thu hồi các dự án đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
Trong quý II/ 2022, Hà Nội tập trung hậu kiểm các kết luận thanh tra, kiểm tra để phân loại, đề xuất xử lý theo các nhóm dự án vi phạm; Quý III/2022 tiếp tục tháo gỡ vướng mắc, khó khăn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và lập hồ sơ xử lý dứt điểm đối với các vi phạm đã đủ căn cứ; Quý IV/2022 tập trung xử lý nghiêm các dự án chây ì, không chấp hành quyết định xử lý, tiếp tục vi phạm.
Căn cứ kết quả đã thanh tra, kiểm tra các dự án đến nay, các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm tiến độ, chậm triển khai khác, phân loại và đề xuất các biện pháp xử lý cụ thể, bảo đảm đẩy nhanh tiến độ đầu tư, xử lý dứt điểm các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai trên địa bàn Hà Nội.
