Mới đây, Ngân hàng Nhà nước nhận được phản ánh của chị N.T.L đi vay mua nhà tại một ngân hàng thương mại cổ phần bị ép mua thêm gói bảo hiểm nhân thọ.
Cụ thể, bà L phản ánh, bà và một người bạn đăng ký vay mua nhà tại một ngân hàng thương mại cổ phần ở 2 chi nhánh khác nhau. Nhân viên tư vấn khoản vay tại 2 chi nhánh đều yêu cầu khách hàng phải mua kèm gói bảo hiểm nhân thọ.
Nhân viên nơi bà L trực tiếp ký hồ sơ cho biết, đây là “quy ước” của ngân hàng, còn nhân viên chi nhánh nơi bạn của bà L vay xác nhận, nếu không mua bảo hiểm thì khách hàng không được vay.
Khi bà L đến ký hợp đồng vay, nhân viên ngân hàng đã mời 1 đại lý bảo hiểm (là đối tác của ngân hàng) đến và đưa cho bà L hồ sơ yêu cầu bảo hiểm nhân thọ mệnh giá 2 tỉ đồng, mức phí hằng năm là 45 triệu đồng. "Phí bảo hiểm cộng khoản vay mua nhà là một gánh nặng lớn với gia đình tôi. Vì vậy, tôi yêu cầu thay đổi mệnh giá bảo hiểm cùng mức phí đóng thì nhân viên ngân hàng cho biết, với giá trị khoản vay lớn thì tôi phải tham gia bảo hiểm với mệnh giá lớn. Tuy nhiên, nhân viên không giải thích được lý do tại sao", bà L cho hay.
Bà L bất đắc dĩ phải ký hồ sơ yêu cầu bảo hiểm vì đã đến hạn trả tiền nhà, bà rất cần khoản vay này. Sau đó bà L liên hệ nhân viên tư vấn bảo hiểm hỏi về thủ tục từ chối hợp đồng bảo hiểm và muốn kiến nghị về việc này thì được trả lời: "Có kiến nghị thì cũng thế thôi".
Do đó, bà L đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, hỗ trợ giúp giảm bớt việc người dân bị ép tham gia bảo hiểm với mức phí "trên trời" khi vay tiền mua nhà.
Khách vay ngân hàng bị ép mua bảo hiểm lên đến 2 tỉ đồng.
Trả lời về trường hợp này, Ngân hàng Nhà nước cho biết, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm đã có các quy định: Tổ chức, cá nhân có nhu cầu tham gia bảo hiểm có quyền lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm… Không tổ chức, cá nhân nào được phép can thiệp trái pháp luật đến quyền lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài của bên mua bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài không được ép buộc các tổ chức, cá nhân mua bảo hiểm dưới mọi hình thức.
Do đó, đối với nội dung phản ánh liên quan đến việc công ty bảo hiểm nhân thọ ép buộc bà L mua bảo hiểm thì có thể liên hệ hoặc gửi đơn đến Bộ Tài chính/công ty bảo hiểm để được xem xét, xử lý.
Ngân hàng Nhà nước đã có chỉ đạo các tổ chức tín dụng có hoạt động đại lý bảo hiểm phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm; tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ đối với hoạt động đại lý bảo hiểm trên toàn hệ thống và xử lý nghiêm những trường hợp yêu cầu khách hàng phải mua các loại bảo hiểm khi cấp tín dụng cho khách hàng.
Trước đó, Bộ Tài chính ra vắn bản đề nghị các tổ chức tín dụng thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, yêu cầu rà soát, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đại lý bảo hiểm, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, xử lý nghiêm những trường hợp ép buộc khách hàng mua bảo hiểm khi cấp tín dụng cho khách hàng (nếu có).
Cụ thể: Khoản 4 Điều 10 Luật Kinh doanh bảo hiểm đã nghiêm cấm hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn chỉ định, yêu cầu, ép buộc, ngăn cản tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm; Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP quy định không tổ chức, cá nhân nào được phép can thiệp trái pháp luật đến quyền lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài của bên mua bảo hiểm; Khoản 3 Điều 38 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP quy định doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài không được ép buộc các tổ chức, cá nhân mua bảo hiểm dưới mọi hình thức.
Bộ Tài chính đề nghị tổ chức tín dụng có nghĩa vụ giải thích cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối thông qua tổ chức tín dụng không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng và không mang tính bắt buộc theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Thông tư liên tịch số 86/2014/TTLT-BTC-NHNNVN ngày 2/7/2014 của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước trong việc hoàn thiện cơ chế chính sách, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng nhằm bảo đảm hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng tuân thủ nghiêm túc quyền tự do lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, sản phẩm bảo hiểm phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
