Trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư toàn cầu ngày càng gay gắt, Việt Nam đang chuyển mạnh từ chiến lược thu hút FDI theo số lượng sang ưu tiên chất lượng – tập trung vào công nghệ cao, thân thiện môi trường và tạo giá trị gia tăng bền vững.
Ảnh minh họa ( Nguồn Internet )
FDI – động lực tăng trưởng cần tinh lọc
Hiện Việt Nam có gần 44.000 dự án FDI với tổng vốn đăng ký hơn 517 tỷ USD. Khu vực FDI đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm, chuyển giao công nghệ và đóng góp ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, để duy trì lợi thế, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Việt Nam cần chiến lược bài bản hơn thay vì mở rộng ồ ạt.
Một trong những thách thức nổi bật là việc phát triển khu công nghiệp chưa đồng đều – nhiều nơi thiếu hiệu quả, còn địa phương tiềm năng lại hạn chế về quỹ đất. Bộ Tài chính đã đề xuất chỉ cho phép thành lập khu công nghiệp mới khi tỷ lệ lấp đầy đạt trên 60%, trừ các trường hợp đặc biệt như khu công nghệ cao, khu sinh thái…
Hạ tầng đồng bộ và môi trường đầu tư xanh
Chiến lược mới hướng tới việc hình thành các khu công nghiệp thế hệ mới, có hạ tầng hiện đại, đảm bảo điện ổn định, đất sạch và hỗ trợ tuyển dụng lao động chất lượng cao – đặc biệt cho các ngành mũi nhọn như bán dẫn, AI, năng lượng tái tạo.
Ngoài ra, thủ tục hành chính cũng được tinh gọn. Thẩm quyền chấp thuận đầu tư sẽ được phân cấp cho địa phương, kết hợp cơ chế hậu kiểm, giúp tiết kiệm khoảng 260 ngày trong quy trình phê duyệt dự án.
Lao động được bảo vệ – chìa khóa cho FDI bền vững
Bảo vệ quyền lợi người lao động là một trong những yếu tố then chốt để tạo lòng tin với nhà đầu tư quốc tế. Nhiều doanh nghiệp FDI trước đây từng sử dụng hợp đồng ngắn hạn hoặc cắt giảm nhân sự lớn tuổi nhằm tối ưu chi phí, tạo gánh nặng đào tạo cho nhà nước.
Sắp tới, Việt Nam sẽ yêu cầu các doanh nghiệp FDI ký hợp đồng dài hạn, đảm bảo bảo hiểm, chế độ nghỉ phép và gắn ưu đãi thuế với trách nhiệm đào tạo lao động. Các doanh nghiệp vi phạm sẽ bị xử lý bằng chế tài, bao gồm rút ưu đãi đầu tư.
Đầu tư vào con người – ưu tiên dài hạn
Để nâng cao chất lượng lao động, các chương trình đào tạo nghề lĩnh vực công nghệ cao sẽ được đẩy mạnh với nguồn vốn từ ngân sách và các quỹ hỗ trợ. Doanh nghiệp FDI cũng sẽ được khuyến khích tham gia đào tạo theo mô hình hợp tác công – tư.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, “Đầu tư vào con người là nền tảng cho sự phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.”
Chuyển từ ưu đãi thuế sang cải thiện dịch vụ
Việt Nam đang từng bước rút khỏi cuộc đua ưu đãi thuế và chuyển sang nâng cao chất lượng dịch vụ đầu tư. Việc tận dụng 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) giúp mở rộng thị trường cho doanh nghiệp FDI và tạo lợi thế thuế quan. Song song, Việt Nam tập trung cải cách thủ tục sau cấp phép, giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy đối tác chiến lược với các quốc gia có công nghệ tiên tiến.
Các diễn đàn quốc tế như Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VPF) sẽ tiếp tục là nơi quảng bá hình ảnh Việt Nam – một điểm đến đầu tư ổn định, sáng tạo và có trách nhiệm.
