Đòn bẩy tài chính được hiểu đơn giản là việc sử dụng vốn vay để đầu tư thay vì sử dụng hoàn toàn vốn tự có để đem lại lợi nhuận cho mình,việc sử dụng đòn bẩy tài chính khôn ngoan sẽ giúp mang lại nguồn lợi rất lớn.
Tuy nhiên sử dụng đòn bẩy tài chính không không phải chắc chắn sẽ thành công, nó như con dao 2 lưỡi, nếu khách hàng áp dụng tốt sẽ thu lợi nhuận, áp dụng không tốt sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng.
Đòn bẩy tài chính là gì?
Đòn bẩy tài chính trong tiếng Anh là Financial Leverage, viết tắt là FL.
Đòn bẩy tài chính là mức độ sử dụng vốn vay trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm hy vọng gia tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hay thu nhập trên một cổ phần thường (EPS).
Đòn bẩy tài chính chính là sự kết hợp giữa nợ phải trả và vốn chủ sở hữu trong công việc điều hành chính sách tài chính của doanh nghiệp. Đòn bẩy tài chính sẽ rất lớn trong các doanh nghiệp có tỷ trọng nợ phải trả cao hơn tỷ trọng của vốn chủ sở hữu. Ngược lại, đòn bẩy tài chính sẽ thấp khi tỷ trọng nợ phải trả nhỏ hơn tỷ trọng của vốn chủ sở hữu.
 |
| Đòn bẩy tài chính là gì? |
Các nhóm chỉ số đòn bẩy tài chính
Tổng nợ/Tổng tài sản (D/A)
Hệ số nợ trên tổng tài sản (D/A) đo lường mức độ sử dụng nợ vay của doanh nghiệp để tài trợ cho tổng tài sản. Có nghĩa là trong tổng số tài sản hiện tại của doanh nghiệp được tài trợ khoảng bao nhiêu phần trăm là nợ vay.
Hệ số này phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Mục đích vay, lĩnh vực hoạt động doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, loại hình doanh nghiệp. Để biết được tỷ số này cao hay thấp có thể so sánh với tỷ số trung bình ngành.
Hệ số nợ/Vốn (D/C)
Tổng nợ/(Tổng nợ + Vốn chủ sở hữu)
Hệ số nợ trên vốn (D/C) này cung cấp cho các nhà nghiên cứu và các nhà đầu tư về sức mạnh về tài chính, cấu trúc tài chính của doanh nghiệp. Doanh nghiệp nào có tỷ lệ nợ trên vốn cao so với mức bình quân ngành thì doanh nghiệp đó có thể có tình hình tài chính không khả quan.
Tổng nợ/Vốn chủ sở hữu (D/E)
Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) phản ánh quy mô tài chính của doanh nghiệp, cho ta biết về tỷ lệ nợ và vốn chủ sở hữu mà doanh nghiệp sử dụng để chi trả cho hoạt động của mình. Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu là một trong những tỷ lệ đòn bẩy tài chính thông dụng nhất.
Hệ số đòn bẩy tài chính
Tổng tài sản bình quân/Vốn chủ sở hữu bình quân
Hệ số này thể hiện vốn vay và vốn chủ sở hữu bình quân trong cả một thời kỳ. Tỷ số này thấp thể hiện khả năng tự chủ tài chính nhưng cũng cho thấy doanh nghiệp chưa tận dụng được nhiều lợi thế của đòn bẩy tài chính.
Hệ số chi trả lãi vay (EBIT/Chi phí lãi vay)
Hệ số chi trả lãi vay cho biết mức độ lợi nhuận trước thuế và lãi vay đảm bảo khả năng trả lãi của một doanh nghiệp.
- Chỉ số này > 1 chứng tỏ doanh nghiệp hoàn toàn có khả năng trả lãi vay.
- Chỉ số này
Vì sao các doanh nghiệp nên sử dụng đòn bẩy tài chính?
Các doanh nghiệp hiện nay ưa thích sử dụng đòn bẩy tài chính bởi một số lý do sau:
- Nhằm duy trì hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp thường sẽ sử dụng nợ vay, với mục đích bù đắp sự thiếu hụt vốn và mong muốn gia tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hoặc thu nhập trên một cổ phần (EPS).
Và thực tế cho thấy, nhiều nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính để kinh doanh bất động sản thành công và thu về một khoản lợi nhuận khủng.
Ví dụ: Anh T mua một căn nhà đang trong giai đoạn thi công mới mức giá ưu đãi, được giảm 20% khoảng 1,4 tỷ đồng và trả trước 20% (280 triệu). Với chính sách vay vốn ưu đãi tại ngân hàng hiện nay, anh T đã vay tiền trả góp theo lịch trình thi công. Trong thời gian chờ căn nhà hoàn thiện, anh T rao bán lại căn hộ với mức giá 2 tỷ (giá nhà hoàn thiện). Sau thời điểm bán lại nhà, anh T mang về cho mình 600 triệu đồng, trừ đi khoản vay ngân hàng 400 triệu cùng các giá thành khác, anh T bỏ túi cho mình trên dưới 200 triệu đồng.
- Đòn bẩy tài chính như một công cụ thúc đẩy lợi nhuận sau thuế từ vốn của chủ sở hữu, vừa là một công cụ kìm hãm sự gia tăng đó. Sự thành công hay thất bại đều nhờ vào sự khôn ngoan của chủ đầu tư khi lựa chọn cơ cấu tài chính, khả năng gia tăng lợi nhuận là điều mong ước của các chủ sở hữu, trong đó đòn bẩy tài chính là một công cụ được các nhà quản lý ưa dùng.
- Các doanh nghiệp còn sử dụng đòn bẩy tài chính như là “Lá chắn thuế”. Bởi khoản tiền lãi vay phải trả được coi là khoản chi phí hợp lý và được tính trừ vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Giúp số tiền thuế doanh nghiệp phải nộp ít đi, làm gia tăng lợi nhuận.
 |
| Vì sao các doanh nghiệp nên sử dụng đòn bẩy tài chính? |
Công thức tính đòn bẩy tài chính
Độ lớn của đòn bẩy tài chính tại một mức lợi nhuận trước thuế và lãi vay được tính theo công thức sau:
 |
Ở đây, EBIT là lợi nhuận trước thuế và lãi vay, EPS là lợi nhuận của vốn chủ sở hữu. Nếu kí hiệu I là lãi vay phải trả sau một số biến đổi chúng ta có công thức sau:
 |
Trong đó:
- F: Là chi phí cố định kinh doanh (không bao gồm lãi vay)
- v: Chi phí biến đổi 1 đơn vị sản phẩm
- p: Giá bán đơn vị sản phẩm
- Q: Số lượng sản phẩm bán ra
Như vậy, nếu chủ doanh nghiệp có kết cấu vốn với phần vốn vay lớn hơn thì sẽ có lợi nhuận của vốn chủ sở hữu tăng nhiều hơn khi lợi nhuận trước thuế và lãi vay tăng, ngược lại sẽ có lợi nhuận của vốn chủ sở hữu giảm nhiều hơn khi lợi nhuận trước thuế và lãi vay giảm.
Những doanh nghiệp có kết cấu vốn với phần vốn vay lớn hơn sẽ có nhiều cơ hội thu được lợi nhuận của vốn chủ sở hữu cao hơn nhưng gắn liền với nó là rủi ro tài chính cũng lớn hơn.
Một số lưu ý khi sử dụng đòn bẩy tài chính
Sử dụng đòn bẩy tài chính mang đến nguồn lợi nhuận cho doanh nghiệp nhưng vẫn tiềm ẩn những rủi ro lớn. Chính vì thế doanh nghiệp phải lưu ý một số vấn đề sau:
Khi chủ đầu tư thiếu định hướng rất dễ đưa tới tình trạng khủng hoảng hoặc nếu chủ đầu tư tính toán sai khiến việc mua bán khó khăn dẫn đến thực trạng ngưng đọng vốn, thậm chí nếu không kịp xoay sở có thể dẫn tới tình trạng trắng tay.
Việc lựa chọn nguồn vốn cũng phải hết sức thận trọng bởi nếu vay vốn với lãi suất cao thì lợi nhuận sẽ giảm, đồng thời nếu chẳng may gặp rủi ro thì việc lãi suất cao sẽ khiến cho nhà đầu tư điêu đứng. Hãy lựa chọn các ngân hàng đang có chương trình vay vốn ưu đãi như: Vietcombank, BIDV, Sacombank….
Hiện nay các nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính như một “liều thuốc kích thích” với kỳ vọng rằng tỷ suất sinh lời trên tài sản cao hơn lãi suất vay nợ, có thể đem lại lợi nhuận rất cao cũng có thể đem lại rủi ro. Chính vì thế các nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ trước khi sử dụng đòn bẩy tài chính để đầu tư sinh lời.
