Vụ trưởng Vụ Quản lý Doanh nghiệp nhỏ vừa và hộ kinh doanh, cá nhân, Tổng cục Thuế Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, thời gian vừa qua cơ quan thuế đã phối hợp tố chức thanh tra, kiểm tra liên ngành, đồng thời thực hiện một số biện pháp để thu thập chứng cứ xác minh giá chuyển nhượng bất động sản (BĐS) như: xác minh với các Văn phòng công chứng về hợp đồng đặt cọc, hợp đồng khác giá khai thuế, Phụ lục hợp đồng với giá điều chỉnh; xác minh qua ngân hàng các thông tin về giao dịch liên quan chuyển nhượng BĐS, vay để mua BĐS,… nên số thu từ hoạt động chuyển nhượng BĐS đã có những kết quả tích cực.
Cụ thể, năm 2020 tăng gần 1,8 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 12% so với năm 2019; năm 2021 tăng hơn 4,9 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 30% so với năm 2020. Lũy kế 3 tháng đầu năm 2022 tăng 3,2 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 63% so với 3 tháng đầu năm 2021.
Hàng nghìn hồ sơ chuyển nhượng bất động sản đã bị cơ quan thuế trả lại để tính lại giá chuyển nhượng.
Trong giai đoạn 1/1/2021 đến 15/1/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh chống thất thu với 233.983 tổ chức, cá nhân có hồ sơ chuyển nhượng BĐS qua đó tăng thu hơn 500 tỷ đồng và chỉ tính riêng giai đoạn 1/1/2022 đến 31/3/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh với 60.289 hồ sơ, số thu tăng hơn 326 tỷ đồng.
Tại TP. Hà Nội năm 2021 tăng 550 tỷ đồng so với năm 2020, tỷ lệ tăng 24% trong khi lượng hồ sơ tăng 11,7%; tại TP Hồ Chí Minh năm 2021 tăng 20% với năm 2020, 3 tháng đầu năm 2022 tăng 57,11% so với cùng kỳ. Cá biệt qua đấu tranh tại một số địa phương, các tổ chức cá nhân đã kê khai giá chuyển nhượng BĐS tăng từ 2-5 lần so với giá kê khai ban đầu.
Theo Phó cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội Viên Viết Hùng, khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường BĐS lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường BĐS. Hiện nay cũng chưa có cơ quan nào xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch trên thị trường BĐS.
Phó cục trưởng Viên Viết Hùng cho rằng, việc thiếu cơ sở dữ liệu và căn cứ pháp lý về giá giao dịch thông thường trên thị trường nên việc đấu tranh, ấn định thuế đối với giá chuyển nhượng BĐS gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với cơ quan thuế. Đó là chưa kể theo quy định hiện nay thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế là không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Tại cuộc họp về chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản (BĐS) diễn ra mới đây, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn yêu cầu trong thời gian tới, các đơn vị cần tiếp tục tập trung tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.
Đồng thời, để thu thuế chuyển nhượng BĐS sát với giá thị trường, cơ quan thuế các địa phương cần tham mưu với UBND ra quyết định bảng giá đất có hệ số đất điều chỉnh giá đất riêng để làm căn cứ áp dụng tính thuế thu nhập chuyển nhượng BĐS.
Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu các Cục Thuế đẩy mạnh rà soát đấu tranh với các tổ chức cá nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh BĐS. Yêu cầu các đơn vị tự điều chỉnh giá kê khai tính thuế sát với giá thị trường chi tiết đến từng con đường, tuyến phố trong dự án.
Đối với các trường hợp cố tình vi phạm, ông Cao Anh Tuấn lưu ý cần chuyển hồ sơ sang Cơ quan Công an điều tra, xử lý nghiêm, đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản. Đồng thời, về lâu dài, ngành Thuế sẽ tiếp tục tăng cường tham mưu cho các cơ quan chức năng sửa đổi các chính sách pháp luật để hoàn thiện cơ sở pháp lý để quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS.
