Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán đang tăng cường rà soát các báo cáo tài chính kiểm toán trên thị trường chứng khoán. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã có kế hoạch kiểm tra một loạt công ty kiểm toán trong năm 2022, nếu phát hiện sai phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định, với tinh thần là 'sai đến đâu, xử lý đến đó'.
UBCKNN cũng như các Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK) đặc biệt chú trọng đến việc tăng cường tính minh bạch của báo cáo tài chính (BCTC) của công ty niêm yết (CTNY), nhằm giúp cho các nhà đầu tư (NĐT) có thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời về tình hình tài chính của doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Pháp luật kế toán, kiểm toán và chứng khoán có quy định chi tiết về việc các CTNY phải công bố thông tin (CBTT) BCTC quý, bán niên soát xét, kiểm toán năm theo thời hạn quy định, cũng như nghĩa vụ giải trình của CTNY khi có sự chênh lệch số liệu (giữa BCTC soát xét, kiểm toán với BCTC tự lập), khi ý kiến kiểm toán không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần. “Các CTNY không tuân thủ nghĩa vụ CBTT về BCTC sẽ bị xem xét, xử lý vi phạm nghiêm để đảm bảo tính răn đe trên thị trường” – bà Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh.
Trong thời gian qua, tình hình CBTT về BCTC của CTNY trên TTCK đã có bước cải thiện đáng kể, thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp ngày càng minh bạch hơn. Tuy nhiên, theo đại diện UBCKNN, trên thực tế, vẫn còn tồn tại những thiếu sót, vi phạm.
Theo đại diện UBCKNN, việc kiểm soát, giám sát hoạt động kiểm toán được quy định tại Luật Kế toán, Luật Kiểm toán, các nghị định và thông tư hướng dẫn. Theo đó, bản thân công ty kiểm toán (CTKT) phải xây dựng quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán; kế toán viên, kiểm toán viên phải tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán để đảm bảo tính độc lập, khách quan khi thực hiện kiểm toán BCTC. Về phía cơ quan quản lý TTCK, UBCKNN đã và đang phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý Giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam để tăng cường giám sát chất lượng kiểm toán BCTC CTNY.
Theo đó, định kỳ hàng năm thực hiện rà soát, lựa chọn các CTKT đáp ứng tiêu chuẩn, chất lượng vào danh sách các CTKT được chấp thuận kiểm toán các đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán. Theo quy định pháp luật, hàng năm Bộ Tài chính và UBCKNN công bố danh sách các các CTKT được chấp thuận kiểm toán các đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán trên cơ sở hồ sơ đề nghị của các CTKT.
Cùng với đó, cơ quan quản lý cũng thực hiện công tác kiểm tra định kỳ, bất thường đối với các CTKT được chấp thuận và xử lý nghiêm các sai phạm phát hiện qua kiểm tra (đình chỉ CTKT và kiểm toán viên được chấp thuận, chuyển cơ quan điều tra,...).
Bên cạnh đó, các cơ quan cũng thực hiện giám sát chất lượng dịch vụ kiểm toán của các CTKT thông qua phản ánh của các phương tiện thông tin đại chúng, đơn thư của cổ đông và các thông tin khác thu thập được trong quá trình quản lý, mời một số CTKT đến làm việc để làm rõ các vấn đề trong công tác kiểm toán báo cáo tài chính của các CTĐC. Trường hợp phát hiện sai phạm đều được xử lý nghiêm theo quy định.
