Ngày 5/12/2025, Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025 với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế – tài chính giai đoạn 2026–2030” đã diễn ra tại Hà Nội. Sự kiện do Bộ Tài chính phối hợp với GIZ, UNOPS và các tổ chức quốc tế tổ chức, tiếp nối chuỗi Diễn đàn Tài chính thường niên khởi động từ năm 2017. Đây được xem là một trong những diễn đàn quan trọng nhất để hoạch định tư duy và mô hình tăng trưởng cho Việt Nam trong giai đoạn mới.
Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh Việt Nam đang đứng trước yêu cầu xác lập một mô hình tăng trưởng mới – phù hợp với bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động và sức ép cạnh tranh ngày càng lớn. Ông cho rằng để đạt được các mục tiêu chiến lược, Việt Nam phải định vị lại vị trí của mình, đồng thời tạo đột phá mạnh mẽ trong huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Mục tiêu không chỉ là tăng trưởng cao mà còn là phát triển bền vững, mở rộng không gian phát triển và đổi mới mô hình tăng trưởng.
Diễn đàn năm nay tập trung nhận diện cơ hội – thách thức từ môi trường quốc tế, đánh giá các dư địa tăng trưởng trong nước và đề xuất các động lực mới cho giai đoạn 2026–2030. Thông điệp xuyên suốt của sự kiện là Việt Nam cần chuyển sang mô hình tăng trưởng lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, năng suất và hiệu quả đầu tư làm trụ cột cốt lõi. Mô hình mới không thay thế hoàn toàn các động lực truyền thống, mà kết hợp hài hòa với kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn và kinh tế tầm thấp.
Thứ trưởng Đỗ Thành Trung kỳ vọng các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp sẽ đưa ra các phân tích độc lập, kinh nghiệm quốc tế và đặc biệt là các đề xuất chính sách mang tính đột phá. Những ý kiến này sẽ góp phần định hình mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo.
Tư duy mới – Động lực mới cho tăng trưởng
Việc xây dựng mô hình tăng trưởng mới đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và khu vực FDI. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo và dẫn dắt thông qua hạ tầng chiến lược và khung pháp lý minh bạch; khu vực tư nhân trở thành động lực sáng tạo trong các ngành kinh tế số, công nghiệp chế biến và dịch vụ chất lượng cao; còn FDI là nguồn lực bổ sung gắn với chuyển giao công nghệ và tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, việc phát huy vai trò dẫn dắt của các vùng kinh tế trọng điểm và cực tăng trưởng được xem là giải pháp quan trọng để mở rộng không gian phát triển.
Phiên 1: Thích ứng – Chuyển đổi – Tăng tốc
Ở phiên thảo luận đầu tiên, ông Nguyễn Như Quỳnh – Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế – tài chính – đã phân tích quá trình phục hồi kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2024–2025. Ông chỉ ra thực tế Việt Nam đang đứng trước cơ hội nhưng cũng đối mặt nhiều điểm nghẽn như cơ cấu tăng trưởng lạc hậu, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình và hàng loạt cải cách chậm được tháo gỡ. Theo ông, muốn có kết quả mới, Việt Nam phải có tư duy mới, cách làm mới và mô hình tăng trưởng mới, đặc biệt là việc khơi thông nguồn lực và tạo không gian phát triển mới.
 |
| Ông Nguyễn Như Quỳnh trình bày tham luận tại Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh |
Các chuyên gia của ADB và IMF tiếp tục phân tích bối cảnh toàn cầu, các rủi ro lớn như suy giảm thương mại, biến động địa chính trị và xu hướng cải cách tài khóa. Họ nhấn mạnh Việt Nam cần chuẩn bị kỹ cho chu kỳ phát triển mới bằng việc củng cố nền tảng vĩ mô, đa dạng hóa động lực tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Phiên thảo luận tập trung vào chuỗi giá trị toàn cầu, chính sách kinh tế vĩ mô, phát triển vùng động lực và các mô hình tài khóa hiện đại – những nhân tố then chốt giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng cao và bền vững.
Phiên 2: Kiến tạo động lực tăng trưởng mới
Phiên thứ hai tập trung vào đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi xanh – ba trụ cột sẽ quyết định khả năng bứt phá của Việt Nam giai đoạn tới. Ông Vũ Quốc Huy – Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia – nhấn mạnh vai trò sống còn của đổi mới sáng tạo trong việc tạo ra các ngành nghề mới, tăng năng suất và thúc đẩy kinh tế số.
Các diễn giả quốc tế như đại diện GIZ và Giáo sư Robert Elliott (Đại học Birmingham) phân tích xu hướng dịch chuyển đầu tư toàn cầu vào chuyển đổi xanh, cũng như việc tối ưu nguồn lực để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Đây được xem là hướng đi dài hạn để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Phiên thảo luận cuối cùng do GS.TS. Trần Thọ Đạt điều hành tập trung vào cải thiện thể chế cho kinh tế tư nhân, xây dựng tập đoàn cạnh tranh quốc tế, tận dụng dữ liệu và chuyển đổi số, thúc đẩy ESG và khai thác kinh nghiệm quốc tế về tài sản số.
Nguồn: Thời báo Tài chính Việt Nam
