Xuất hiện hiện tượng cửa hàng đóng cửa, bán nhỏ giọt
Chiều ngày 9/2, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc họp khẩn trước diễn biến giá xăng dầu trên thế giới có nhiều biến động, tình hình cung ứng tại thị trường trong nước có dấu hiệu bất ổn.
Theo báo cáo nhanh của các địa phương, từ ngày 28/1/2022 đến nay, lực lượng Quản lý thị trường trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, tại một số địa phương (Đồng Nai, An Giang, Hậu Giang) có phát hiện một số đơn vị kinh doanh đóng cửa, tạm ngưng hoạt động do nhiều nguyên nhân (không có đủ nguồn cung xăng dầu, lượng tiêu thụ xăng dầu của người tiêu dùng tăng cao do nhu cầu đi lại, không có đủ nhân lực để kinh doanh tại các cửa hàng).
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, về tổng thể, nguồn cung trong nước đến thời điểm hiện nay vẫn được đảm bảo. Bình thường, các Nhà máy Nghi Sơn, Bình Sơn đã đáp ứng được khoảng 75% cho nhu cầu xăng dầu của thị trường trong nước, lượng xăng dầu cần nhập khẩu chỉ là 25%. Từ đầu tháng 1/2022, do Nhà máy Lọc hoá dầu Nghi Sơn đã phải cắt giảm công suất sản xuất, nên có ảnh hưởng đến nguồn cung. Vì vậy, các doanh nghiệp đầu mối cần tăng nhập khẩu để bù vào lượng thiếu hụt nên thị trường có chút “trục trặc”.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, nguồn cung xăng dầu thế giới khan hiếm và giá cả vì thế có xu hướng tăng là tất yếu. Ở Việt Nam, nguồn cung, giá cả cũng không nằm ngoài biến động thế giới. Tuy nhiên, còn bị ảnh hưởng bởi tình trạng đứt gãy nguồn cung do Nhà máy Nghi Sơn đang trong tình trạng khó khăn về tài chính. Bên cạnh đó, có hiện tượng lợi dụng tình hình trên nên găm hàng, chờ nâng giá, trục lợi, gây khủng hoảng.
Bộ trưởng khẳng định: “Những ngày qua, trên phạm vi cả nước đều đã xuất hiện những hiện tượng khá giống nhau, đóng cửa hàng hoặc mở ít giờ, bán nhỏ giọt; tìm nhiều lý do để trì hoãn mở cửa hoặc bán với giá cao hơn, gây tâm lý bất an. Hiện tượng này đang chỉ rải rác ở một số địa phương nhưng nó sẽ trở nên phổ biến nếu chúng ta không có những chỉ đạo quyết liệt, kiên quyết để loại bỏ”.
Dứt khoát không để thiếu xăng dầu
Bộ trưởng yêu cầu, các địa phương, các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: cam kết chấp hành nghiêm chính sách điều hành; niêm yết, bán đúng giá; công khai nguồn cung. Đối với các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, Bộ trưởng yêu cầu phải lên kế hoạch nhập khẩu bảm đảm nguồn cung trong mọi tình huống. Dứt khoát không để thiếu xăng dầu. Đây là mệnh lệnh.
Cục Công Thương địa phương chủ trì, phối hợp với Quản lý thị trường các tỉnh tiến hành tổng kiểm tra rà soát các doanh nghiệp, cơ sở bán lẻ trên địa bàn và yêu cầu cam kết chấp hành nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, của Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng. Nếu không xử lý nghiêm theo quy định; Lên kế hoạch nhập hàng để bảo đảm không thiếu nguồn; Niêm yết giá bán, công khai nguồn cung, sản lượng dự trữ.
Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Quản lý thị trường các địa phương chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương và các cơ quan chức năng cùng cấp tiền hành kiểm tra thường xuyên, đột suất với tần suất dày 1-2ngày/lần để kịp thời phát hiện xử lý sai phạm. Chú ý, kiên quyết xử lý theo đúng quy định, phạt kịch khung theo Nghị định 95; Phối hợp với cơ quan chức năng như Sở Công Thương, Vụ Thị trường trong nước, UBND các tỉnh thành phố, đề nghị lãnh đạo Bộ Công Thương rút giấy phép kinh doanh hoặc có những điều chỉnh kịp thời, hợp lý.
Vụ Thị trường trong nước cùng Thanh tra Bộ tham mưu cho lãnh đạo Bộ thành lập Đoàn thanh tra để tổng kiểm tra rà soát các doanh nghiệp đầu mối có chức năng nhập khẩu xăng dầu, yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động đúng với nội dung trên giấy phép và phải góp phần tích cực đảm bảo nguồn cung xăng dầu (tính cả nguồn trong nước và nhập khẩu), đáp ứng nhu cầu nền kinh tế. Trong quá trình kiểm tra, vừa thanh tra theo kế hoạch và có những cuộc thanh tra đột xuất trên phạm vi cả nước.
“Đề nghị Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thành lập Đoàn Thanh tra cơ động, tiến hành thanh, kiểm tra các doanh nghiệp đầu mối, phân phối, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên cả nước”, Bộ trưởng chỉ đạo.
Đối với các cơ sở kinh doanh, kiên quyết đình chỉ, tạm đình chỉ, kiên quyết rút giấy phép nếu có từ 6 tháng trở lên kể từ thời điểm kiểm tra trong tháng 2/2022 trở đi mà không nhập khẩu xăng dầu để cung ứng cho thị trường.
Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam chỉ đạo tăng năng lực sản xuất, cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước năng suất cao nhất có thể; PVN tiếp tục đàm phán các bên liên quan để sớm phục hồi hoạt động có hiệu quả của Nghi Sơn. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm của Nghi Sơn nếu vi phạm các điều khoản cam kết và để đứt gãy chuỗi cung ứng.
Các doanh nghiệp nhà nước, cụ thể là Petrolimex hoặc doanh nghiệp có cổ phần nhà nước chi phối cần chủ động, tích cực, nghiêm túc thực hiện các chỉ đạo của Chính Phủ, Bộ Công Thương, Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp theo hướng chủ động nguồn nhập khẩu từ cả trong, ngoài nước để không để đứt gãy nguồn cung và không bị sốc vì giá.
Bộ trưởng nhấn mạnh, các doanh nghiệp nhà nước, tư nhân có cần có kế hoạch nhập hàng tăng từ 25-30% trở lên trong hệ thống của mình. Nếu như ở địa phương nào, cơ sở kinh doanh nào phản ảnh nguồn cung không bảo đảm thì dứt khoát sẽ bị xem xét xử lý. Đây là trách nhiệm của Vụ Thị trường trong nước.
Người đứng đầu ngành Công Thương đề nghị các Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố phối hợp với Bộ Công Thương, ngành Công Thương cả nước tạo điều kiện thuận lợi cho các thủ tục xuất nhập khẩu vận chuyển, lưu thông, phân phối xăng dầu cũng như xử lý vi phạm về kinh doanh xăng dầu. Đối với Bộ Tài chính, khẩn trương nghiên cứu, xem xét… Phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong việc tham mưu cho Chính phủ điều hành giá bán lẻ xăng dầu.
Đề nghị Chính phủ cho phép liên Bộ Công Thương, Tài chính được linh hoạt điều hành giá xăng dầu trong nước để tiệm cận giá thế giới. Trong điều kiện nguồn cung ở thời điểm nào đó gặp khó khăn thì cho phép được sử dụng quỹ dự trữ xăng dầu quốc gia khi cần thiết. Về lâu dài, kiến nghị xem xét nâng mức dự trữ xăng dầu bằng hiện vật.
Bộ trưởng đề nghị Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo PVN tiến hành đàm phán với các bên liên quan trong liên doanh nhà máy Lọc Hóa dầu Nghi Sơn để bảo đảm nguồn cung như đã cam kết. Trường hợp không bảo đảmđược thì phải chịu trách nhiệm, không làm thiệt hại cho các đối tác, không gây xáo trộn thị trường xăng dầu trong nước.