Lãi suất và thị trường chứng khoán tựa như hai gã khổng lồ nắm giữ sức mạnh to lớn, chi phối vận động của nền kinh tế. Lãi suất, được ví như giá của tiền vay, tác động trực tiếp đến chi phí vốn của doanh nghiệp và tiềm năng sinh lời của các khoản đầu tư. Trong khi đó, thị trường chứng khoán, nơi diễn ra giao dịch mua bán cổ phiếu và trái phiếu, cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ bởi biến động lãi suất.
Hiểu rõ mối quan hệ mật thiết giữa hai yếu tố này là chìa khóa để các nhà đầu tư, doanh nghiệp và cả những người quan tâm đến nền kinh tế có thể đưa ra những quyết định sáng suốt. Hãy cùng ACB khám phá những khía cạnh then chốt trong bài viết dưới đây nhé!
Mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán
Lãi suất và thị trường chứng khoán luôn song hành cùng nhau, ảnh hưởng lẫn nhau và tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế. Khi "mức giá của tiền vay" - lãi suất - thay đổi, thị trường chứng khoán cũng sẽ "nhảy múa" theo một điệu hoàn toàn khác.
Mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán
Lãi suất giảm - Dòng tiền đổ vào thị trường chứng khoán
Lãi suất giảm, chi phí vốn của doanh nghiệp cũng sẽ được giảm xuống, hứa hẹn lợi nhuận tăng trưởng. Các nhà đầu tư sẽ có xu hướng tìm đến thị trường chứng khoán, rót vốn vào cổ phiếu, khiến giá cổ phiếu tăng lên cao.
Lãi suất tăng - Thị trường chứng khoán "giảm nhiệt":
Ngược lại, khi lãi suất tăng, "gánh nặng" chi phí vốn của doanh nghiệp sẽ đè nặng, khiến lợi nhuận ảm đạm. Các nhà đầu tư thường e dè, có xu hướng rút vốn khỏi thị trường chứng khoán, khiến "bầu không khí" giao dịch trở nên "lạnh lẽo", giá cổ phiếu cũng sẽ dần chìm xuống. Vậy tại sao lãi suất tăng làm thị trường chứng khoán giảm?
Ta cũng có thể hiểu rằng, khi lãi suất tăng, gửi tiết kiệm ngân hàng trở nên hấp dẫn hơn vì rủi ro thấp và lợi tức cao. Ngược lại, khi lãi suất giảm, nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm các kênh đầu tư có lợi nhuận cao hơn. Đây là lúc thị trường chứng khoán, đặc biệt là cổ phiếu, trở nên thu hút nhờ thanh khoản cao và yêu cầu vốn không lớn. Ngoài ra, lãi suất thị trường còn đóng vai trò quan trọng trong việc định giá các chứng khoán có lãi suất cố định như trái phiếu. Do đó, thay đổi lãi suất chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến lợi tức của trái phiếu.
Mối quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu
Mối quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu
Giá cổ phiếu và lãi suất thường có mối quan hệ nghịch chiều, nghĩa là khi lãi suất giảm, giá cổ phiếu có xu hướng tăng và ngược lại. Tuy nhiên, mối quan hệ này không phải lúc nào cũng rõ ràng và đơn giản như vậy. Lý do cho sự phức tạp này có thể được giải thích bởi những nguyên nhân sau:
- Mối quan hệ gián tiếp: Mối quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu mang tính gián tiếp, khác với mối quan hệ trực tiếp giữa lãi suất và giá trái phiếu. Do đó, ảnh hưởng của lãi suất lên giá cổ phiếu có thể bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác.
- Dòng tiền thu nhập không cố định: Dòng tiền thu nhập từ cổ phiếu không cố định như trái phiếu, mà thay đổi theo kỳ vọng của nhà đầu tư. Do đó, mức độ thay đổi giá cổ phiếu có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với thay đổi của lãi suất.
- Yếu tố quốc gia: Mối quan hệ giữa cổ phiếu và lãi suất cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau ở mỗi quốc gia, như mức độ phát triển của thị trường, độ hoàn hảo của thông tin thị trường, chất lượng hàng hóa tài chính,...
Mối quan hệ giữa giá cổ phiếu và lãi suất mang tính phức tạp và có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Nhà đầu tư cần lưu ý những yếu tố này khi đưa ra quyết định đầu tư của mình.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán
Ngoài lãi suất, còn có một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đáng kể đến mối quan hệ phức tạp giữa lãi suất và thị trường chứng khoán, bao gồm:
Tình hình kinh tế
- Tăng trưởng kinh tế: Khi nền kinh tế đang trên đà tăng trưởng, tâm lý nhà đầu tư thường lạc quan hơn, dẫn đến xu hướng gia tăng đầu tư vào thị trường chứng khoán, bất chấp biến động lãi suất.
- Suy thoái kinh tế: Ngược lại, trong giai đoạn suy thoái, nhà đầu tư thường trở nên thận trọng hơn, khiến dòng tiền rời khỏi thị trường chứng khoán, bất kể lãi suất đang ở mức nào.
Lợi nhuận doanh nghiệp
- Lợi nhuận tăng: Khi lợi nhuận của doanh nghiệp tăng, giá cổ phiếu của doanh nghiệp đó có xu hướng tăng kể cả khi lãi suất chung đang có xu hướng đi lên. Lý do là vì nhà đầu tư kỳ vọng vào tiềm năng tăng trưởng và lợi nhuận trong tương lai của doanh nghiệp.
- Lợi nhuận giảm: Ngược lại, sự sụt giảm lợi nhuận doanh nghiệp có thể gây áp lực bán lên giá cổ phiếu, bất chấp diễn biến lãi suất.
Lạm phát
- Lạm phát cao: Khi lạm phát gia tăng, lãi suất thường được điều chỉnh tăng để kiểm soát giá cả. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lạm phát cao cũng có thể kích thích giá cổ phiếu tăng do nhà đầu tư tìm kiếm kênh đầu tư có thể bảo vệ giá trị tài sản của họ.
Tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu có mối quan hệ gì không?
Mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu
Về mặt lý thuyết, có ba cách tiếp cận chính để giải thích mối liên hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu:
- Tiếp cận Dornbusch và Fisher (1980): Theo Dornbusch và Fisher (1980) tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu có mối quan hệ đồng biến. Khi đồng nội địa được định giá thấp, hoạt động xuất khẩu sẽ tăng lên, lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu tăng, dẫn đến giá cổ phiếu của các doanh nghiệp này cũng tăng.
- Tiếp cận Branson (1983): Theo Branson tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu có mối quan hệ nghịch biến. Tỷ giá hối đoái đóng vai trò điều chỉnh cân bằng cung cầu tài sản. Khi nhà đầu tư chuyển đổi tài sản từ nước ngoài sang nội địa, nhu cầu về đồng nội địa tăng, dẫn đến đồng nội địa được định giá cao (tỷ giá giảm) và giá cổ phiếu tăng. Ngược lại, khi lãi suất tăng, nhà đầu tư có xu hướng chuyển đổi tài sản từ nội địa sang nước ngoài, làm giảm giá cổ phiếu.
- Tiếp cận Gavin (1989): Theo Gavin tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu có mối quan hệ yếu hoặc không có: Đồng nội địa được định giá thấp có thể làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp xuất khẩu nếu chi phí nhập khẩu tăng, dẫn đến giá cổ phiếu giảm hoặc không tăng.
Ngoài ra, theo nghiên cứu của Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng đã chỉ ra rằng mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu có thể khác nhau giữa các quốc gia và thị trường khác nhau. Do đó, nhà đầu tư cần tham khảo thêm thông tin từ các nguồn uy tín khác nhau để có được hình ảnh toàn diện về mối quan hệ này trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Lời kết
Mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán là một chủ đề phức tạp và luôn biến động, đòi hỏi nhà đầu tư phải liên tục cập nhật và phân tích kỹ lưỡng. Với sự hiểu biết và phân tích chuẩn xác, nhà đầu tư có thể tận dụng mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán và lãi suất tiền gửi để đưa ra quyết định đầu tư thông minh và mang lại lợi nhuận. Hy vọng bài viết này đã mang đến nhiều thông tin bổ ích cho bạn, nếu muốn cập nhật thêm tin tức mới nhất của thị trường tài chính, bạn có thể truy cập vào website của ngân hàng ACB là https://acb.com.vn/
Theo Báo ACB
