Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có văn bản gửi các tổ chức tín dụng (TCTD) chỉ đạo một số vấn đề về xử lý nợ xấu, chất lượng tín dụng ở các lĩnh vực rủi ro, sau khi nhận thấy có một số dấu hiệu tiềm ẩn trong kết quả hoạt động ngân hàng năm 2020. Trong đó, cơ quan này đề cập tín dụng với bất động sản có tốc độ tăng trưởng cao và chiếm tỷ trọng lớn trong dư nợ, chất lượng tín dụng bất động sản, tín dụng phục vụ nhu cầu đời sống… có suy giảm so với cuối năm 2019.
Do đó, NHNN chỉ đạo TCTD kiểm soát chặt mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng/nhóm khách hàng lớn, các dự án với mục đích đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản có quy mô lớn. Đồng thời, ngân hàng cần tăng cường thẩm định, thường xuyên cập nhất quy định mới và thận trọng quyết định cấp tín dụng với các khoản tín dụng bất động sản tại các địa bàn đang xảy ra sốt đất và các dự án có mức độ rủi ro cao.
Ngân hàng lớn thận trọng, tìm lối đi riêng với tín dụng bất động sản
Tại phiên họp thường niên 2021 của nhiều ngân hàng, cho vay liên quan đến bất động sản là vấn đề được quan tâm và trao đổi. Chủ tịch, Tổng giám đốc (CEO) nhiều nhà băng phần lớn đều cho biết lĩnh vực bất động sản luôn được kiểm soát và theo dõi sát việc giải ngân.
Đơn cử với Vietcombank, CEO Phạm Quang Dũng cho biết ngân hàng kiểm soát chặt, rà soát định kỳ nhiều lần một năm với tín dụng bất động sản, kịp thời điều chỉnh khi cần thiết. Các yếu tố như dòng tiền trả nợ, tỷ lệ cho vay/tài sản đảm bảo, đặc điểm từng phân khúc, từng địa bàn đều được kiểm soát và có những chính sách linh hoạt để đảm bảo an toàn.
Đến cuối năm 2020, dư nợ cho vay bất động sản kinh doanh của Vietcombank ở mức 33.000 tỷ đồng, chiếm chưa tới 4% tổng dư nợ. Tổng dư nợ liên quan bất động sản, bao gồm cá nhân cho vay mua nhà khoảng 230.000 tỷ đồng, chiếm 27% cơ cấu. Ông Dũng cũng nói thêm đây là các khoản vay có tỷ lệ đảm bảo cao, dư nợ mỗi khoản vay không quá lớn do đó danh mục an toàn.
Trong khi đó, tại VietinBank, Chủ tịch HĐQT Lê Đức Thọ cho biết với bất động sản nói riêng, ngân hàng có chính sách để đáp ứng nhu cầu chính đáng nhưng cũng quản trị rủi ro chặt để dòng vốn đi vào phục vụ đời sống, xã hội mà vẫn bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Tỷ trọng cho vay bất động sản của VietinBank dưới 5%, chủ yếu là cho vay mua nhà ở, không cho vay đầu tư. Ngân hàng hướng đến mục đích tiêu dùng thực của khách hàng.
Tại MB, CEO Lưu Trung Thái cho hay đến cuối năm trước, tỷ trọng dư nợ liên quan bất động sản chỉ chiếm 3,3% dư nợ của ngân hàng. Trong quý I, con số này tăng nhẹ. MB nằm trong nhóm cho vay bất động sản thấp trên thị trường. Năm 2021, ngân hàng dự kiến sẽ thiết kế phần liên quan cho vay tiêu dùng cá nhân khoảng 5% dư nợ, tỷ trọng cho vay khách hàng cá nhân khoảng 35 - 36%.
Đến cuối quý I, dư nợ cho vay mua nhà chiếm 78% cơ cấu tín dụng của Techcombank, là một trong những ngân hàng có tỷ trọng cho vay liên quan bất động sản cao nhất trên thị trường.
Trong khi đó, ông Hồ Hùng Anh, Chủ tịch HĐQT Techcombank, chia sẻ việc tập trung phát triển cho vay lĩnh này của ngân hàng khác rất nhiều so với thị trường chung. Hoạt động cho vay lĩnh vực bất động sản của ngân hàng mang chiến lược rõ ràng khi tập trung làm việc với các chủ đầu tư lớn trên thị trường và khách hàng mua nhà có khả năng tài chính tốt.
Tiêu chí cho vay của ngân hàng trong lĩnh vực này là lựa chọn những chủ đầu tư tốt nhất, sản phẩm bất động sản tốt nhất để cho vay với khách hàng tốt nhất. Các khoản vay mua nhà của khách hàng cá nhân được đánh giá kỹ lưỡng.
Tại một ngân hàng khác là VPBank, CEO Nguyễn Đức Vinh cũng từng chia sẻ sẽ tiếp tục cho vay mua nhà. Đến 31/3, cho vay cá nhân mua nhà ở, nhận quyền sử dụng đất để xây nhà hơn 40.228 tỷ đồng chiếm gần 13,4% và kinh doanh bất động sản có tỷ trọng 12,33%, tương đương hơn 37.139 tỷ đồng.
Tín dụng bất động sản quý I chưa tăng đột biến
Tại buổi họp báo quý I, Vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế, ông Nguyễn Tuấn Anh, cho biết tăng trưởng tín dụng bất động sản năm 2020 khoảng 11,9%, thấp hơn các năm trước. 3 tháng đầu năm nay con số này là khoảng 3%, dù cao hơn cùng kỳ năm 2020 nhưng vẫn thấp hơn mức tăng các năm trước. “Như vậy, có thể khẳng định tín dụng bất động sản không tăng đột biến trong quý I”, ông Tuấn Anh nói.
NHNN ước tính dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản khoảng 1,85 triệu tỷ đồng, tăng 3% trong quý I ( trong khi cùng kỳ 2020 tăng 1,45%, quý I/2019 tăng 3,42%, quý I/2018 tăng 1,68%). Con số này cũng cao hơn so với mức 2,93% của tăng trưởng tín dụng chung.
Theo số liệu của NHNN, đến 28/2, tỷ trọng tín dụng bất động sản chiếm 19,8% trong tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, dư nợ tín dụng đầu tư kinh doanh bất động sản ở mức 651.631 tỷ đồng, tăng 2,8% so với cuối năm trước, chiếm 7,04% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Dư nợ tín dụng tiêu dùng/tự sử dụng bất động sản gần 1,2 triệu tỷ đồng, tăng 1,75%, chiếm 12,8% cơ cấu dư nợ.
Đến hết tháng 4, theo số liệu từ Cục Thống kê, tỷ trọng dư nợ bất động sản trong cơ cấu tín dụng riêng địa bàn Hà Nội chiếm gần 20,8%, con số này ở TP HCM là 13,5%.
